Wybór fundamentów

Czym się kierować przy ich wyborze?

Bardzo ważnym czynnikiem są warunki gruntowe, które należy skontrolować przed rozpoczęciem budowy. Inwestorzy skuszeni atrakcyjną ceną działki często decydują się na jej zakup bez wcześniejszego sprawdzenia terenu – jest to błąd. Działki w dobrych okolicach nie bywają tanie bez powodu. Zazwyczaj wymagają włożenia dodatkowej pracy i nakładów finansowych, co przestaje czynić je opłacalnymi. Większość gruntów w Polsce posiada nośność odpowiednią do postawienia tam domu jednorodzinnego, aczkolwiek rozsądnie jest mieć na uwadze to, że istnieją działki nienadające się pod budowę. Dobrym rozwiązaniem, które pomoże uniknąć niespodziewanych problemów w przyszłości, jest wykonanie badań geotechnicznych, których koszt oscyluje w granicach 2 tysięcy złotych. Dokonuje się je poprzez zrobienie otworów w ziemi, a następnie umiejscowienie w nich sond pomiarowych. Pobrane próbki ziemi poddane są wnikliwej analizie w laboratorium. Idealne pod budowę domu są grunty spoiste, twardoplastyczne, na których dom osiądzie równomiernie. Grunty organiczne, jak namuły i torfy nie są w stanie przenieść nawet niewielkiego obciążenia. Ulegają one odkształceniu, co uniemożliwia budowę na ich powierzchni. Należy unikać terenów podmokłych oraz takich, na których dawniej znajdowały się zbiorniki wodne i rzeki. Ich oznaką jest bujna roślinność, która powinna nas zaalarmować. Nieodpowiednim podłożem są również grunty nasypowe, które zostały utworzone w wyniku działalności człowieka przez przeniesienie ich z ich pierwotnego miejsca występowania.

Wymiana gruntu pod budowę domu

Słaba nośność gruntu potrafi uprzykrzyć życie inwestorom, jednak nie jest to problem nie do rozwiązania. Trzeba jednak liczyć się z zauważalnym wzrostem kosztów planowanej inwestycji. Wymiana gruntu pod budowę domu jest możliwa jedynie, gdy warstwa słabych gruntów nie przekroczy 2-3 metrów. Wówczas cena takich prac wyniesie, szacunkowo, od 10 do 20 tysięcy złotych. Polega to na wykopaniu niekorzystnych warstw ziemi i zastąpieniu ich wysokiej jakości kruszywem. Bywa, że niezbędne jest stworzenie indywidualnego projektu dostosowanego do wymagań działki, co nie jest małym wydatkiem. Zdarza się również potrzeba zastosowania dodatkowych zabezpieczeń budynku, które potrafią być znacznie droższe od podstawowej konstrukcji. W skrajnych przypadkach należy zaprojektować posadowienia obiektu, które przeniosą obciążenia budynku do głębszych warstw nośnych.

Jakie fundamenty dostępne są na rynku?

Wyróżniamy kilka rodzajów fundamentów, które dzielą się na dwie grupy. Są to fundamenty bezpośrednie i pośrednie.
Fundament bezpośredni jest stosunkowo płytki, jego posadowienie najczęściej oscyluje wokół 4 metrów. Stawia się je na otwartym wykopie bez konieczności zastosowania dodatkowego umocnienia. Stosuje się je najczęściej, gdy grunt charakteryzuje się dobrą nośnością.
Fundament pośredni jest osadzony głęboko w ziemi – wykonuje się go, gdy grunt jest słabej jakości, odkształcony lub niestabilny. Fundament pośredni przenosi obciążenie budynku na głębsze warstwy podłoża – od 4 do nawet 10 metrów w głąb w przypadku domów jednorodzinnych. Zapewniają one trwałość i stabilność budynku.

Rodzaje fundamentów bezpośrednich

– Ławy fundamentowe zaliczane są do najczęściej stosowanych w Polsce. Są to grube belki z betonu z zamieszczonymi wewnątrz prętami zbrojeniowymi. Ich zadaniem jest podpieranie ścian nośnych, wówczas obciążenie domu rozkłada się na dużej powierzchni. W porównaniu z innymi metodami wypadają najkorzystniej cenowo, są również stosunkowo łatwe w modyfikacji i naprawie. W zależności od projektu, ławy fundamentowe wykonuje się od 2 tygodniu w górę.

– Płyty fundamentowe – stosowane na terenach wysokich wód gruntowych i tych o średniej nośności. Zapewniają równomierne rozłożenie ciężaru budynku na całej powierzchni zabudowy, dzięki czemu grunt jest mniej obciążony. Wykonanie płyty zajmuje do tygodnia wzwyż. Wykonanie musi być niemal idealne, gdyż jej ewentualna naprawa jest prawie niemożliwa. Wszystkie instalacje, które w niej zalewamy powinny być bezawaryjne. Musi być również dobrze zabezpieczona przed szkodnikami, mrozem i wilgocią, które mogłyby wpłynąć na jej trwałość. Decydując się na tę technologię konieczne jest zatrudnienie wyspecjalizowanej ekipy z dużym doświadczeniem.

– Stopy fundamentowe przenoszą obciążenie ze słupów lub kolumn. Stosuje się je w miejscach, w których będą występować punktowe obciążenia np. przez komin lub ganek.

– Ruszty fundamentowe w budownictwie jednorodzinnym stosuje się najczęściej w celu usztywnienia ław fundamentowych. Są to przecinające się żelbetowe ławy fundamentowe, które tworzą wzór siatki.

Rodzaje fundamentów pośrednich

– Fundamenty podparte przekazują obciążenie budynku na głębsze warstwy gruntu. Występują w formie pali, studni lub kesonów. Pale najczęściej wykonane są z żelbetu lub betonu, rzadziej z drewna lub stali. W specjalnie wydrążonych otworach umieszcza się pale, wykonuje się zbrojenia i zalewa całość betonem.

– Kesony fundamentowe kształtem przypominają otwarte skrzynie, których użycie rekomenduje się na terenach podmokłych. W przypadku, gdy ciężar budynku jest znaczny, doskonałym rozwiązaniem jest wybór studni fundamentowej.

– Fundamenty zawieszone przekazują obciążenie budynku poprzez tarcie, nie sięgają nośnej warstwy gruntu. Są nimi głównie pale, które powodują zagęszczenie gruntu.

– Fundamenty normalne są mieszanką dwóch poprzednich. W praktyce zalicza się do nich wszystkie rodzaje pali.

Stawianie fundamentów – krok po kroku

Fundamenty są najważniejszą częścią domu. Nie warto na nich oszczędzać, ponieważ ewentualne błędy będą niosły za sobą fatalne skutki, często niemożliwe do naprawienia. Budowa na działce o korzystnych warunkach jest kluczowa. Wysoki poziom wody gruntowej lub niekorzystna nośność gruntu, mogą powodować utrudnienia przy budowie, a także znaczne podniesienie kosztów. Mogą być one niekiedy tak duże, że znalezienie innej działki okaże się być lepszym rozwiązaniem. Przed rozpoczęciem prac budowlanych obowiązkowe jest wytyczenie miejsca, w którym stanie dom. Zadaniem tym może zająć się kierownik budowy, jednak doświadczony geodeta lepiej poradzi sobie z tym zdaniem. Wymierza on osie i punkty charakterystyczne budynku (ceny takiej ekspertyzy mogą wahać się od 500 do 700 złotych). Na terenie, na którym stanie dom, należy zdjąć warstwę wierzchnią gruntu, tzw. humus, jeszcze przed postawieniem fundamentu. Następnym etapem jest zrobienie wykopów oraz przygotowanie szalunków – metalowych słupków – kilku prętów połączonych drutem, umiejscowionych w odstępach 30 cm od siebie. Później wykonuje się zbrojenia i zalewa mieszanką betonową. Ostatnim, bardzo istotnym krokiem jest zabezpieczenie fundamentu przed wilgocią i niskimi temperaturami.